10 soruda GSYH’nın kısa ama şefkatli tarihi

Bu blogda daha önce yayınlanan “10 Soruda GSYH ile ilgili bilmek istedikleriniz!” başlıklı yazı, Gayrı Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) ile ilgili bazı temel soruları cevaplamaya çalışıyordu. Ne var ki, o yazıda cevaplanmayan önemli bir soru vardı: GSYH kavramı nasıl ortaya çıktı, nasıl uyduruldu ve bunun bizim için önemi ne? Bu yazıda bu sorulara cevap vereceğiz. 1. … Continue reading 10 soruda GSYH’nın kısa ama şefkatli tarihi

Faizi indirelim, ekonomiyi canlandıralım!

Evdeki iktisat kitaplarından hangilerini yakayım diye düşünerek kütüphanemi tararken, Fransız iktisatçı Frédéric Bastiat’ın 1848’de yayınlanan Görünen ve Görünmeyen başlıklı yazısını buldum. Bakın, Bastiat yazının hemen girişinde ne diyor: Ekonomi alanında, bir eylemin, tek bir etkisi yoktur, bir dizi etkisi vardır. İlk etki hemen görünen sonuçtur. İlk bakışta görünmeyen diğer etkiler ise zamanla kendini gösterir. Eğer ilk … Continue reading Faizi indirelim, ekonomiyi canlandıralım!

10 soruda GSYH ile ilgili bilmek istedikleriniz!

2023 hedeflerinden biri, Türkiye’yi dünyanın en büyük Gayrı Safi Yurtiçi Hasılasına (GSYH’sına) sahip ilk on ekonomiden biri haline getirmek. Siyasetçiler ve iktisatçılar bize GSYH’nın artmasının iyi bir şey olduğunu söylüyor. Gazeteler hemen her gün GSYH’den ve GSYH’nin büyümesinden bahsediyor. Peki, nedir bu GSYH? Neyi ölçer? 1. GSYH nedir? Gayrisafi Yurtiçi Hasıla, belirli bir dönem (mesela, … Continue reading 10 soruda GSYH ile ilgili bilmek istedikleriniz!

Şart midur?

Dani Rodrik’in kitabını anlatacağım ama önce Kaçkarlar’daki rehberi anlatmam lazım. Kaçkarlar’daki Rehber Görsel: Doron [GFDL or CC-BY-SA-3.0], via Wikimedia Commons Üniversite yıllarında bir tura katılıp Kaçkarlar’a gitmiştim. Kamp yapacağım, dağlarda takılacağım… Gençlik işte! Her neyse, yaylaya çıktıktan sonra bize bir rehber verdiler. Düştük yollara. Rehber yürüdükçe yürüyor. Ben ise onca yoldan gelmişim, yorgunum. Bir an önce … Continue reading Şart midur?

Diktatör Oyunu: Güç, Para ve Hakkaniyet

Güç ve para insanı bozar mı? Gelin iktisattan ve psikolojiden ne dersler çıkarabiliriz bir bakalım. Fazla güç, kokain gibidir İktisat ve psikolojide, güç ve para konusunda yapılmış pek çok çalışma var. Örneğin, Dr. Ian Robertson, gücün beyni tıpkı bir uyuşturucu gibi etkilediğini söylüyor. Güç beyindeki ödül mekanizmasını etkileyerek (kokain gibi) bağımlılık yapıyormuş. Tıpkı evrimsel kuzenlerimiz … Continue reading Diktatör Oyunu: Güç, Para ve Hakkaniyet

Davranışsal İktisat Nedir?

Davranışsal iktisada ilgi duyan iktisat öğrenciler için küçük bir izleme ve okuma listesi hazırladım, belki işinize yarar. Davranışsal iktisat konusunda sayısız İngilizce kaynak var. Ben burada, daha çok Türkçe kaynakları listeleyeceğim. En sonda birkaç İngilizce kaynak da var. Videolar (Türkçe altyazılı) Bu videoların hepsi doğrudan iktisattan bahsetmiyor ama eğer daha önce hiç davranışsal iktisatla ilgilenmediyseniz, bu videoları izleyerek aşağıdaki … Continue reading Davranışsal İktisat Nedir?

2014 Nobel Ekonomi Ödülü İle İlgili Okumalar

2014 Nobel Ekonomi Ödülü’nü Fransız iktisatçı Jean Tirole aldı. Jean Tirole’ün neden Nobel aldığını, ne katkılar yaptığını anlamak istiyorsanız, sizin için seçtiğim şu yazılara bakabilirsiniz. Listenin başındaki yazılar sondakilere göre nispeten daha kolay. Daha sonra eklemeler yapabilirim. Eğer okumadıysanız, Wall Street Journal Türkiye için yazdığım yazı: Nobel Ekonomi Ödülü’nden Alınacak 7 Ders Nobel ödülü Jean Tirole’e çok … Continue reading 2014 Nobel Ekonomi Ödülü İle İlgili Okumalar

İktisat Politikası, Emniyet Kemeri ve Biber Gazı

Bu yazıda iktisatçıların çok önem verdiği bir ilkeye değineceğim: “Müşevvikler önemlidir!” “Müşevvik de nedir?” dediğinizi duyar gibiyim. İngilizcesi “incentive”, bizi bir şeyler yapmaya iten, teşvik eden şey anlamına geliyor. İktisatçılar diyor ki, insanlar kendilerini bir şeyler yapmaya iten şeylerden etkilenirler. Ya da iktisat komedyeni Yoram Bauman gibi açık ve net bir şekilde söyleyelim: İnsanlar kendilerini … Continue reading İktisat Politikası, Emniyet Kemeri ve Biber Gazı

İktisatçılar: Sosyal Bilimlerin Baltalı İlahları

Mustafa Satıcı’nın Baltalı İlah karikatürlerini bilirsiniz. Baltalı İlah’ın bu hayattaki temel misyonu hevesinizi baltalamaktır. Örneğin, evinize harika bir sinema sistemi mi aldınız? Baltalı İlah gelir ve “Başta birkaç iyi film izlersin, sonra ver elini Show TV” diyerek hevesinizi baltalar. Ya da otobüsü beklemeye üşenip taksiye mi atladınız? Baltalı İlah arkanızdan “Senin otobüs bomboş gidiyor!” diye … Continue reading İktisatçılar: Sosyal Bilimlerin Baltalı İlahları